Marzec, miesiąc, w którym wyjaśniają się szanse na poszczególne trofea, w kalendarzu Pepa Guardioli jest nie tyle zaznaczony czerwonym kolorem, co mocno podkreślony. Żeby do marca „dotrwać” szkoleniowiec Barçy musi zmierzyć się na wstępie z kilkoma problemami: styczeń bez Keity i Touré, kontuzje (Jeffren), powroty po kontuzjach (Iniesta), piłkarze wracający do formy (Márquez) bądź adaptujący się do stylu gry drużyny (Czyhrynski). Znalezienie równowagi jest niełatwe, stąd zachowanie szans we wszystkich rozgrywkach (w lidze i pucharze) jest niezwykle ważne. W styczniu pucharów się nie wygrywa, ale można je przegrać. Dlatego „doładowanie baterii” przed kluczowym momentem sezonu jest kluczowe. Kluczowe jest domknięcie poszczególnych mikrocykli.
W żadnym sporcie, tym bardziej w futbolu, nie można utrzymać najwyższej formy przez cały sezon. Zazwyczaj trwa ona od 3 do 4 tygodni. Lekkoatleci i pływacy organizują swój plan treningowy tak, by w ściśle określonym, krótkim okresie, osiągnąć szczyt formy. Z kolei piłkarze dobrą formę budują na cały sezon, tj. 8-9 miesięcy, zatem zakłada się, że na przestrzeni całego sezonu będą momenty, w których zawodnik nie będzie grał na swoim najwyższym poziomie. Sztab szkoleniowy Barçy chce, by kluczowi piłkarze grali przez cały sezon na poziomie 70-80 % swojej optymalnej formy. Jeden z członków sztabu Guardioli odpowiedzialnych za przygotowanie fizyczne tłumaczy:
”Nasi piłkarze nigdy nie są w jakiejś wybitnej formie, ale nigdy nie grają poniżej 70% swojego optimum. Zatem ci, którzy do 80% doszli w listopadzie i grudniu, żeby wygrać z Madrytem, Interem, Klubowe Mistrzostwo Świata, zgodnie z założeniami do 90% powinni dojść w kwietniu-maju, kiedy walczy się o tytuły. Mówię o piłkarzach kluczowych: Puyolu, Piqué, Xavim, Messim, Ibrahimoviciu. Z kolei w styczniu i lutym ich forma powinna spaść do 70%, co w naszym potocznym języku określamy jako 'doładowywanie baterii' bądź 'tankowanie do pełna'”.
Co to oznacza w praktyce?
Wytrzymałość
Od wtorku 29 grudnia, tzw. titulares (piłkarze pierwszej jedenastki) poddawani są przez 2 miesiące treningowi wytrzymałościowemu. Trening taki ma bezpośrednie konsekwencje: nogi jak z ołowiu. Przeważa zmęczenie, zmniejsza się szybkość, zanika świeżość, a piłkarz staje się wolny. To cena, jaką zawodnik musi zapłacić za to, by w marcu grać na najwyższym poziomie, kiedy trening wytrzymałości ustępuje na rzecz innemu treningowi siłowemu (siła elastyczna i eksplozywna). Krótko mówiąc - trening szybkościowy.
Do tego momentu sztab techniczny stara się, by kluczowi piłkarze nie osiągnęli szczytu formy za wcześnie. Oczywiście taki plan ma też swoje minusy: wkład titulares w poczynania pierwszej drużyny jest mniejszy, przez co postawa, na poziomie indywidualnym i kolektywnym, słabsza. Ryzyko zatem jest, ale jest to ryzyko wkalkulowane przez wybitnych ekspertów jakimi są Lorenzo Buenaventura i Paco Seirul.lo, choć i tak kibice bywają zaskoczeni jeśli przytrafi się porażka, tak jak we wtorek z Sevillą.
Dochodzenie do formy poprzez mecze
Pozostali piłkarze, którzy rzadziej pojawiają się w wyjściowej jedenastce, przechodzą przez odmienny proces. To oni rozegrają większość meczów w styczniu i lutym, czyli występować będą co 3 dni. Dlatego Guardiola uważa Puchar Hiszpanii za bardzo użyteczne rozgrywki, które pomagają w przygotowaniu zespołu do Ligi Mistrzów. Wtedy te 2 miesiące (styczeń i luty) można podzielić na małe, 3-dniowe, mikrocykle, po których od razu następuje mecz. Dzięki temu określona grupa piłkarzy, nazwijmy ich nie-titulares, może dojść do najwyższej formy, która mimo iż trwa zaledwie 3-4 tygodnie, to pozwala na dobrą postawę w marcu. Jednocześnie titulares zaczną dochodzić do swojego fizycznego optimum. Podsumowując, w marcu „spotkają się” dwie grupy piłkarzy: jedna, która osiągnie szczyt formy; oraz druga, która powróci do dobrej formy.
Będzie tak kiedy tzw. titulares nie będą grać w pucharze Hiszpanii, o czym przekonać mogliśmy się we wtorek, albo rozgrywać będą tylko jeden mecz w tygodniu. W ten sposób będzie można ich bardzo szczegółowo kontrolować, a w życie wejdzie plan „mini mikrocykl” 3 dni + mecz (puchar lub liga). Dzięki temu titulares opóźnią moment osiągnięcia szczytowej formy do miesięcy kluczowych: od marca do maja.
Teoria, a praktyka
Oczywiście te teoretyczne założenia opracowane przez Guardiolę i jego sztab techniczny mogą zostać naruszone jeżeli Sevilla wyeliminuje Barcelonę z pucharu. Nie zawsze wszystkie założenia mogą zostać zrealizowane, o czym mogliśmy przekonać się na jesieni, kiedy kontuzje i nieobecności naruszyły część planu, przez co niektórzy piłkarze (na przykład Messi) musieli grać więcej. Pod koniec listopada drużyna osiągnęła wysoką formę, jednak pod koniec grudnia niektórzy zawodnicy byli całkowicie wyczerpani.
W założeniach sztabu technicznego wzięto pod uwagę każdy szczegół: np. piłkarze, którzy mieli najkrótszą przerwę świąteczną (7 dni) wykonywali dzień w dzień treningi indywidualne. Nawet przesunięcie o jeden dzień (z poniedziałku na wtorek) powrotu zawodników w nowym roku nie było przypadkowe. Guardiola chciał, by co do jednego dnia zgadzał się plan 3-dniowych mikrocykli, które wedle założeń mają trwać od wtorku 29 grudnia do końca lutego. Guardiola założył też wspólnie ze swoimi współpracownikami, że Rafa Márquez wróci do formy w 3 tygodnie. Pep szuka równowagi, przydzielając każdemu piłkarzowi odpowiednią ilość minut na boisku, by w ten sposób zminimalizować ryzyko urazów i pomóc mu w dojściu do optymalnej formy.
Wracając do teorii, główne punkty planu treningowego przygotowanego przez Guardiolę, Buenaventurę i Seirul.lo to mikrocykle, każdy trwający 3 tygodnie, w których moderuje się tylko natężenie pracy. W każdym z mikrocykli (6-dniowy dla titulares czy 3-dniowy dla pozostałych) na każdym etapie pracuje się tylko nad jednym elementem: siła-wytrzymałość, siła elastyczna, siła eksplozywna. Zawsze z piłką. Trening „ogólny” właściwie nie istnieje. Wszystko podporządkowane jest specyficznym warunkom, w których piłkarz może znaleźć się w trakcie meczu. Dlatego we wszystkich ćwiczeniach obecna jest futbolówka, a zawodnik bierze udział w symulacji meczu.
Specyfika mikrocykli
Po zakończeniu każdego 3-tygodniowego mikrocyklu, szkoleniowcy przystępują do reorganizacji treningu w następnych trzech tygodniach, w zależności od tego co zostało „przepracowane” w poprzednim 20-dniowym okresie. Struktura mikrocyklu jest zatem uzależniona od swojego poprzednika oraz jeszcze jednego kluczowego czynnika: rzeczywisty kalendarz rozgrywek, który jest czynnikiem decydującym o natężeniu pracy na treningu.
W każdym cyklu priorytetem są określone cele techniczno-taktyczne (wyprowadzenie piłki, pressing po stracie piłki, itd.). Pracuje się tylko nad jednym elementem: siłą, wytrzymałością lub szybkością. Obecny plan zakłada 3 mikrocykle po 3 tygodnie od 29 grudnia do 28 lutego. We wstępnej fazie każdego mikrocyklu nacisk kładzie się na trening wytrzymałościowy i mniejszą ilość meczów dla titulares (Xavi, Puyol itd.). Drugą grupę tworzą zawodnicy, którzy pracują w krótkich 3-dniowych cyklach ze spotkaniami pucharowymi i ligowymi.
1 marca obie grupy „spotkają się” na treningu szybkościowym, a natężenie pracy zostanie obniżone do minimum. Celem będzie osiągnięcie szczytu formy w maju. Niedługo dowiemy się czy rzeczywistość, rezultaty i codzienne wydarzenia pozwolą na to, by plan został zrealizowany.
Wczesne odpadnięcie z pucharu mocno naruszyłoby założenia Guardioli: „rezerwowi” musieliby zmienić swój plan treningowy i powróciliby na ławkę, rzadziej pojawialiby się na boisku (raz na tydzień), przez co ciężej byłoby im dojść do optymalnej formy. Żaden plan nie może jednak zostać zrealizowany do perfekcji, a ten sezon nie będzie wyjątkiem.
